قالب گیری دمشی در صنعت پلاستیک

ماهیت قالب گیری دمشی چیست؟ 

از این فناوری اغلب جهت ساخت مواد پلاستیکی به خصوص ظروف حمل مایعات استفاده می شود. 
در اولین و مهمترین مرحله، یک لوله پلاستیکی به وسیله حرارت داغ شده و کم کم به حالت مذاب درمی آید که به این مرحله اصطلاحا پیش فرم دهی گفته می شود. 
بعد از مذاب کردن لوله پلاستیکی، انرا درون حفره قالب می گذارند که پلاستیک به طورآهسته در حین سرد شدن به فرم و شکل قالب دربیاید. 
سپس در مرحله بعد، هوای فشار شده با سرعت یکنواخت وارد حفره قالب می شود تا پلاستیک مورد نظر فرم نوخالی و بطری مانند به خود بگیرد. در این مرحله، حجم و وزن اولیه پلاستیک، ضخامت محصول نهایی را تعیین میکند.  

تاریخچه

تاریخچه ی به وجود آمدن این فناوری را میتوان در صنعت شیشه گری یافت، جاییکه صنعتگران آن رشته با دمیدن هوا در شیشه مذاب، شکل و ضخامت نهایی محصول به وجود می آمد. 
این فرآیند از حدود سال 1800 میلادی وجود داشته است. اسناد تاریخی نشان میدهد که در ابتدا از این روش برای ساخت پلیمرهای سلولوئیدی استفاده میشده که به مرور زمان کاربرد خود را در این زمینه از دست داده است. 

در دهه 1930 میلادی، کم کم از ماشین آلات مکانیکی خاصی برای تولید انبوه بطری های پلاستیکی  استفاده شد که در آن زمان، تقاضای بسیار زیاد بازار، چنین تولید انبوهی را می طلبید. 
در ابتدای کار، مواد مورد استفاده برای این صنعت، دوام و استحکام کافی را نداشتند و به همین دلیل بسیار شکننده بودند که همین امر، موجب ایجاد چالشی بزرگ برای صنعتگران این عرصه و همچنین رفع نیاز بازار بود.

با گذشت زمان و پیشرفت در حوزه ساخت پلاستیک و ماشین آلات دقیق و سریع، محصولات تولید شده توسط فناوری قالب گیری دمشی به سرعت نبض بازار را به دست گرفتند و موجب تحولات بسیار بزرگی در بیشتر صنایع به خصوص شرکت های مربوط به حوزه ی نوشیدنی های گازدار شدند.  

از فناوری قالب گیری دمشی میتوان در ساخت تقریبا هر نوع بطری یا ظرف پلاستیکی و محصولات نایلونی مانند سفره یکبار مصرف برای حمل و یا نگهداری مایعات استفاده کرد. اما این تکنولوژی فقط محدود به ساخت بطری نمی شود. برخی دیگر از محصولات ساخته شده توسط این روش عبارتند از: صندلی های استادیوم، اسباب بازی و وسایل ورزشی، ادوات آبیاری، انواع بشکه ، انواع حائل ها و موانع ، دریچه های کولر آبی، انواع فن های اداری و ساختمانی و… 

از قالب گیری دمشی همچنین به طور گسترده در ساخت انواع قطعات اتوموبیل استفاده می شود بطوریکه هزینه ساخت این محصولات به وسیله فناوری مذکور، بسیار کم و مقرون به صرفه است. 
در اینجا به چند مورد از قطعات اتوموبیل ساخته شده به وسیله این تکنولوژی اشاره شده است: 

• مخازن مایعات اتوموبیل( مثل مخزن آب رادیاتور، روغن ترمز و…) 
• گل گیر و قسمت هایی از بدنه 
• کنسول خوردو 
• صندلی  
• روکش سیم ها و قسمت های برقی خودرو 
• باک خودرو وغیره

فرآیند ساخت

انواع مختلفی از قالب گیری دمشی وجود دارد. تفاوت آنها بیشتر در نحوه تشکیل، اندازه و نحوه حرکت پلاستیک خام اولیه بین قالب ها نهفته است. انواع اصلی قالب گیری بادی عبارتند از: 

•  قالب‌گیری دمشی فشاری ( Extrusion Blow Molding ) یا به اختصار (EBM)
•  قالب‌گیری دمشی تزریقی  ( Injection Blow Molding )یا به اختصار(IBM)
•  قالب‌گیری دمشی کششی ( Stretch Blow Molding Injection )  یا به اختصار (ISBM)   

در فناوری قالب گیری دمشی مدرن، صنعتگران می توانند با استفاده از ماشین آلات و دستگاه های اتوماتیک، هزاران محصول را با سرعت بالا و در زمان بسیار کمی تولید کنند. 

فرآیند ساخت به طور کلی شامل مراحل زیر می باشد: 

1-پالت های پلاستیک خام، بسته به دستگاه از طریق قیف یا پیچ وارد دستگاه می شوند.
2-پلاستیک ذوب می‌شود و سپس به شکل استوانه لی توخالی در می‌آید  که در جای خود داخل قالب بسته می شود.
3-هوای فشرده لوله ی پلاستیکی را باد می کند. تا لوله را به شکل یک بادکنک دربیاورد تا فضای داخل حفره پر شده و شکل نهاای پلاستیک بدست آید.    
4-پس از خنک شدن پلاستیک، دستگاه قالب را باز می کند و قطعه را جدا می کند.

در روش قالب گیری دمشی میتوان به راحتی از مواد اولیه ذیل استفاده کرد: 

• PVC
• PET
• Nylon
• ABS
• EVA
• TPE
• Low and High-Density Polyethylene
• Polypropylene
• Co-polyester
• COP and COC

از ویژگی های مطلوب این فناوری این است که صنعتگر میتوان از بین مواد اولیه فراوان، ماده مورد نیاز خاص خودش را استفاده کرده و محصول مرغوب تری را تولید کند. 

نقاط قوت

مزایای زیادی برای فرآیند قالب گیری دمشی نسبت به سایر اشکال تولید محصولات پلاستیکی وجود دارد. قالب گیری دمشی یک جایگزین مقرون به صرفه نسبت به روش قدیمی تر یعنی قالب گیری تزریقی است که در این روش هزینه ی تولید و ماشین آلات معمولاً ارزان تر هستند.

قالب گیری دمشی برای محصولاتی که یک تکه و سر هم هستند به خوبی کار می کند. می در این روش میتوان  اشیایی  را تولید کرد که نیازی به مونتاژ یا اتصال بین قطعات نیست. 

قالب گیری دمشی فلاش را نیز کاهش می دهد. فلاش ،خوردگی های کوچک در اطراف محصولات پلاستیکی است که به آن اصطلاحا خونریزی پلاستیکی نیز می گویند. این پلاستیک اضافی در فرآیند تولید نیاز به کار تکمیلی اضافی دارد تا قبل از ارسال یک قطعه، آن را سمباده کشی یا جدا کنید. تکنیک‌های قالب‌گیری دمشی باعث ایجاد فلاش بسیار کم می‌شود و در نتیجه زمان نهایی ساخت بسیار کم و دقت بسیار بالاتر می رود.